Cabanillas: "Lume no pazo"

Prendeu lume no pazo.
A roxa labarada
alumea a campía.

Atronan as campanas
o val.

Quentan o aire

espesas bafaradas de fume.

Corre a xente

Berrando, atolondrada. Ó arde-lo cume, as tellas enroxecen e estalan. Caien, cruxindo, as vigas, e o lume ás catro bandas envolve a torre.

Muxen

de medo os bois nas coadras.    A xente rube ó adro pra ver onde é a disgracia e ó mirar cara ó pazo detense amontoada. Érguense as mans ó ceo, e sanguiñenta, tráxica, refréxase nos ollos a roxa labarada.    E un velliño, moi vello, de guedelliñas brancas, que vive de milagre, xantando cando xanta, vestido de farrapos e durmindo onde cadra, —todo por mor dun preito de rendas atrasadas, no que os donos do pazo deixárono sin nada—, ollando cara ó lume, rise, barulla e fala ¡de ir busca-lo gaiteiro para que toque a gaita! Ramón Cabanillas en Vento mareiro